.

e-mail

e-mail

Ο ΚΑΙΡΟΣ ΣΤΟ ΔΟΞΑΤΟ

Τρίτη 19 Αυγούστου 2014

Η ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΚΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΩΝ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΣΤΗ ΣΦΑΓΗ ΤΟΥ ΔΟΞΑΤΟΥ ΤΗΝ 30η ΙΟΥΝΙΟΥ 1913 -ΕΦ. ΠΡΩΙΝΟΣ ΤΥΠΟΣ ΔΡΑΜΑΣ



ΠΑΛΙΑ ΔΡΑΜΑ
Untitled-2
Μάρτιο του 1915 ξεκινά στο Κακουργιοδικείο Θεσσαλονίκης η μεγάλη δίκη Μουσουλμάνων οι οποίοι μετείχαν στις σφαγές των Ελλήνων του Δοξάτου το 1913.
Στο σκαμνί της δικαιοσύνης κάθονται νεαροί μουσουλμάνοι 25 με 30 χρόνων, ενώ μάρτυρες κατηγορίας είναι Δοξατιανοί οι οποίοι έχασαν συζύγους, παιδιά γονείς και άλλα συγγενικά πρόσωπα, ενώ και οι ίδιοι δεν αποφύγανε τα απάνθρωπα βασανιστήρια.



Σκοπός των μουσουλμάνων ήταν ένας. Να κλέψουν.
Το περίεργο της όλης υπόθεσης είναι πως στη δίκη παρουσιάζονται 24 Έλληνες και Ελληνίδες   ως υπεράσπιση και το ζεύγος Λιών και Βαλέτ Γάλλοι υπήκοοι.
Η δίκη υπήρξε επεισοδιακή με τους συνηγόρους υπεράσπισης να υποστηρίζουν ως αναρμόδιο το δικαστήριο. Το δικαστήριο απορρίπτει τους παραπάνω ισχυρισμούς με αποτέλεσμα να ξεκινήσει η διαδικασία η οποία όμως κράτησε μόνο τρεις μέρες και τούτο γιατί σύμφωνα με εισήγηση του εισαγγελέα Ρωμανού διαπιστώθηκε ότι το ανακριτικό έργο υπήρξε ατελές και ότι επιβάλλεται να κληθούν και άλλοι μάρτυρες.
Το δικαστήριο δια του προέδρου του θεωρεί δικαιολογημένη την πρόταση του εισαγγελέα και αναβάλει την δίκη επ΄ αόριστον θα λέγαμε, μιας και αυτή επαναλαμβάνεται τον Μάιο του 1923 στη Δράμα. ( Την απόφαση της δίκης της Δράμας την γράψαμε σε προηγούμενα φύλλα μας).
Ας δούμε όμως πως ξεκίνησε η δίκη του 1915, τι ειπώθηκαν κατά την διαδικασία της και γιατί αναβλήθηκε.
Λεπτομέρειες καταγράφει η εφημερίδα «ΝΕΑ ΑΛΗΘΕΙΑ» Θεσσαλονίκης.

«Σήμερον ήρξατο εν τω ενταύθα Κακουργιοδικείω η εκδίκασις της υποθέσεως Μουσουλμάνων τινών κατηγορουμένων ως λαβόντων μέρος εις τας σφαγάς του Δοξάτου. Η δίκη είνε μια από τας σοβαροτέρας αίρουσα τον πέπλον τον σκεπάζοντα σκηνάς τινας του τραγικωτάτου δράματος, το οποίον εξετυλίχθη εν τη πολυπαθεί κωμοπόλει Δοξάτω την 30ην Ιουνίου 1913.

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΝ

Το Δικαστήριον συνεκροτήθη ως εξής:
Ο κ. Βλάχος, εφέτης ως πρόεδρος οι κ.κ .Γιώτης και Οικονόμου πλημμελειοδίκαι ως δικασταί.
Την εισαγγελικήν έδραν κατείχεν ο Εισαγγελεύς των Εφετών κ. Ρωμάνος.
Ενορκοι: Οι κ.κ. Γ. Δημητριάδης (Πρόεδρος των ενόρκων), Π. Βλαγκόπουλος, Ζ. Σαββαρίκας, Κ. Βόγας, Δ. Μπαλτατζής, Κ. Γιαννούδης, Λ. Λιάκκος, Κ. Ζωγράφος, Γ. Τουρπάλης, Β. Κοκκίνης, Γ. Αναγνωστόπουλος και Π. Μπέλλας.
Η αίθουσα του Δικαστηρίου ήτο ασφυκτικώς πλήρης.
Την υπεράσπισιν ανέλαβον οι δικηγόροι κ.κ. Οικονόμου και Φώσκολος.

ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΙ
Τα εδώλια των κατηγορουμένων κατέχουν οι εξής: Ομέρ Χατζή Σαμπάν ή Τσινόρμπεη, Ρετζέπ υιός Μολά Ισίν ή Κουλά, Μεμέτ ογλού Αχμέτ, Σεφέρ ογλού Μεμέτ, Ιδρίς ογλού Μεχμέτ, Μουσταφά υιός Ναζήφ Χότζα, Τζεβδέι υιός Ναζήφ Χότζα, Ισμαήλ ογλού Μουσταφά και Αλή Τσαούς ογλού Μεμέτ. Πάντες είνε νέοι, μεταξύ 25 εως 32 ετών.

Η ΕΝΑΡΞΙΣ
Την 10 ½ π.μ. ο Πρόεδρος κηρύσσει την έναρξη της δίκης. Αναγινώσκεται το έγκλητήριον. Μεθ’ ο ο συνήγορος κ. Οικονόμου υποβάλλει την ένστασιν περί ακαταδιώκτου ένεκα αναρμοδιώτητος του Δικαστηρίου λόγω ελλείψεως ύλης άτε του αδικήματος τελεσθέντος εν τη αλλοδαπή (του Δοξάτου διατελούντος την ημέραν εκείνην κατά την υπηράσπισιν υπό την βουλγαρικήν κατοχήν) παρ’ αλλοδαπήν κατ’ αλλοδαπών ως και επί τη βάσει της γαλλικής νομολογίας.
Ο Εισαγγελεύς κ. Ρωμάνος απαντών είπεν ότι δεν διετέλει το Δοξάτον τότε υπό την Βουλγαρικήν κατοχήν, διότι εκ του εγκλητηρίου καταφαίνεται ότι οι Βούλγαροι έφυγον ήδη και ότι η ελληνική Πολιτεία ως διάδοχος, έχει δυνάμει του νόμου ΔΡΛΔ πλήρη αρμοδιότητα να εκδικάση τα διαπραχθέντα προ της ελληνικής κατοχής αδικήματα.
Δευτερολογών ο κ. Οικονόμου υπεστήριξεν ότι κατά το εγκλητήριον υφίστατο την ημέραν εκείνην εν Δοξάτω βουλγαρική κατοχή και ότι η ελληνική Πολιτεία είναι κατά το άρθρον 4ον της Συνθήκης Αθηνών διάδοχος της Οθωμανικής Πολιτείας ουχί όμως και της Βουλγαρικής, ης η κυριαρχία εξηκολούθει επί των καταληφθέντων μερών επί τη βάσει του βουργαρικού Συντάγματος από της πρώτης ημέρας της κατοχής.
Παρουσιάσθη τοιουτοτρόπως ζήτημα ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου.
Συνεχίζεται
Ι.ΣΤ.ΣΤ.
ΟΙ ΣΦΑΓΕΣ ΤΟΥΔ ΟΞΑΤΟΥ

ΠΡΟ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥΡΓΙΟΔΙΚΕΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΗΜΕΡΑ ΠΡΩΤΗ



ΜΕΡΟΣ 2ο


Η ΑΙΤΗΣΙΣ ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΤΑΙ
Το Δικαστήριον αποσύρεται και μετά ¾ εκδίδει την απόφασίν του, δια της οποίας απορρίπτει την έναστασιν των συνηγόρων ως αβάσιμον, διότι κατά την κρίσιν του Δικαστηριόυ εκ των αναφερομένων εν τω εγκλητηρίω καταφαίνεται ότι ο βουλγαρικός στρατός εγκατέλειψε το Δοξάτον την 30ή Ιουνίου και ακολούθως κατελήφθη υπό του ελληνικού στρατού και ότι επομένως προκύπτει και συμφώνως με τον νόμον ΔΡΛΔ και τον νεαρόν νόμον 80 η αρμοδιότης του Δικαστηρίου. Δύναται όμως, προσέθεσε το Δικαστήριον, η υπεράσπισις να προσπαθήση να αποδείξη κατά την αποδεικτικήν διαδικασίαν τα εν τη ενστάσει της αναφερόμενα.

ΤΟ ΚΑΤΗΓΟΡΗΤΗΡΙΟΝ
Μεθό ο γραμματεύς αναγινώσκει το κατηγορητήριον. Τούτο, μακρόν, αναφέρει ότι την 30 Ιουνίου 1913, αφού διεδόθη ότι οι Βούλγαροι φεύγουν, οι κατηγορούμενοι συναπεφάσισαν να επιτεθώσιν ενόπλως κατά των Ελλήνων κατοίκων Δοξάτου και να λάβωσιν υπό την κατοχή των αντικείμενα μη ανήκοντα εις αυτούς προβάντες και εις φόνους. Το κατηγορητήριον καταγγέλλει τους κατηγορουμένους επι ληστεία μετά φόνου.

ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ

Οι μάρτυρες της κατηγορίας, εξ ων οι πλείστοι είναι θύματα της επιθέσεως των κατηγορουμένων, είναι οι εξής.
Νικόλαος Χατζηχρίστου, Ευθαλία  χήρα Χρήστου Χατζή Χρήστου, Μαγδαλινή σύζυγος Χατζή Χρήστου, Γιαννού σύζυγος Ανέστη Βασιλείου, Ανέστης Βασιλείου, Γεώργης Τσιτσιμπάνης, Ευδοκία σύζυγος Γεωργίου Παπανικολάου, η σύζυγος Τέγου Στεριανή Αθανασίου Θασίλαινα, Ελένη Παράσχου και Ιωάννης Δημητρίου.
Μάρτυρες της υπερασπίσεως είνε είκοσι τέσσαρες Ελληνες και Ελληνίδες, πέντε Μουσουλμάνοι και το ζεύγος Λεών Βαλέτ, Γάλλοι υπήκοοι.

Η ΔΙΑΚΟΠΗ
Αναγνωσθέντος του καταλόγου των μαρτύρων κατηγορίας και της υπερασίσεως η συνεδρίασις διεκόπη περί την 12 ½ ίνα συνεχισθή την 3 ½ μετά μεσημβρίαν.

Μετά μεταμεσημβρίαν επανελήφθη η συνεδρίασις. Η ώρα όμως είνε και οι ένορκοι δεν είνε όλοι παρόντες. Ο Πρόεδρος αδημονεί. Περί την 4 και ¼ όλοι οι ένορκοι είνε εις τας θέσεις των.
Μετά συστάσεις τινας προς τους κ. ενόρκους όπως έρχωνται εις την προσδιοριζομένην ώραν, ο Πρόεδρος καλεί προς εξέτασιν την μάρτυρα της κατηγορίας Ευθαλίαν χήραν Χρήστου Χατζή Χρήστου, νεαράν γυναίκα, γεννηθείσαν εν Δοϊράνη και νυμφευθείσαν εν Δοξάτω 10 περίπου μήνας προ των γεγονότων της 30ης Ιουνίου 1913.

Η ΤΡΟΜΕΡΑ ΑΦΗΓΗΣΙΣ

Η μάρτυς αφού ωρκίσθη εις το όνομα του Θεού και του επιμόνου τέκνου της, απαντά με ζωηρότητα και με σπουδήν την οποίαν μόλις συγκρατεί ο κ. Πρόεδρος, εις τας ερωτήσεις αυτού και αφηγείται τα εξής περίπου, τα οποία και αποτελούσι την ουσίαν της υποθέσεως, ήτις μέλλει να εκτυλυχθή προ του Δικαστηρίου των ενόρκων.
Συνεχίζεται
Ι.ΣΤ.ΣΤ.
ΟΙ ΣΦΑΓΕΣ ΤΟΥ ΔΟΞΑΤΟΥ

ΠΡΟ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥΡΓΙΟΔΙΚΕΙΟΥ ΔΡΑΜΑΣ

ΗΜΕΡΑ ΠΡΩΤΗ



ΜΕΡΟΣ 3ο

ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ
«Την Κυριακήν 30 Ιουνίου 1913 μόλις είχε κτυπήση η δευτέρα καμπάνα της λειτουργίας διεδόθη εις το Δοξάτον ότι οι Βούλγαροι έρχονται.
Ο σύζυγός μου Χρήστος, ο ανδράδελφός μου Γρηγόρης, η πεθερά μου Μαγδαληνή και εγώ με το μικρό μου παιδάκι ασαράντιστο ακώμα, επεταχθήκαμε στο δρόμο. Ο Γρηγόρης επήρε το δρόμο προς τα Κίρια. Ημείς επήραμε το δρόμο προς την Καβάλλαν. Αλλά είδαμεν ότι ήρχετο βουλγαρικόν ιππικόν και εγυρίσαμε να πάμε προς τα Κίρια. Αλλά και από εκεί ήρχοντο Βούλγαροι. Ανταμώσαμε δε εκεί και τον Γρηγόρη. Ολοι μαζί δεν εξεύραμε τι να κάνωμε.

Ο ΣΩΤΗΡ ΠΟΥ ΕΝΕΔΡΕΥΕΙ
-Τότε εις την άκραν του χωριού μας συναντά ο Ομέρ Τσινάμπερης και μας λέγει:
-Ελάτε να σας κρύψω στο σπίτι μου. Θα σας σώσω.
Ανοιξε την αυλόθυρα και εμπήκαμε τότε και μια γυναίκα η Μηλιώτη με τον άνδρα και το κορίτσι της. Μας έβαλεν εις το ισόγειον, το οποίον είχε δυο δωμάτια χωρίς πατωσιά. Και ο Ομέρ έφυγεν. Τότε ήλθαν και άλλοι δια να σωθούν. Ο άνδρας μου όμως είπε. – Τώρα που εγινήκαμε πολλοί θα μας πάρουν μυρωδιά οι Βούλγαροι και θα έλθουν. Και εκείνοι έφυγαν.

ΠΥΡΟΒΟΛΟΥΝ ΚΑΙ ΚΑΙΟΥΝ
Εις αυτό το αναμεταξύ ο άνδρας μου (Χρήστος) ανέβηκεν εις το επάνω πάτωμα να ιδή τι γίνεται. Εγύρισε και μας είπεν ότι είδε να τρέχουν οι Βούλγαροι και οι Τούρκοι, να πυροβολούν και να φωνάζουν και να καίουν τα σπίτια.

ΟΙ ΦΟΝΕΙΣ

Μετά μισή ώρα έρχεται ο Ομέρ και τον ακολουθούν 15 Τούρκοι, ωπλισμένοι. (Η μάρτυς αναγνωρίζει εις τα πρόσωπα των κατηγορουμένων τους ωπλισμένους εκείνους). Ημείς ετρομάξαμε.
-Τα χρήματά σας, αμέσως μας φωνάζουν όλοι και ρίχνονται όλοι ομού στον γυναικάδελφό μου τον Γρηγόρη. Αυτός παρακαλεί. Σώστε με, λέγει και θα σας δώσω ό,τι έχω. Αυτοί τον τραβούν τον ξεσχίζουν και τον παίρνουν μια τσαντίτσα  όπου είχε 50 λίρες. Πυροβολούν κατόπιν και τον πληγώνουν εις το στήθος. Τον ρίπτουν κάτω. Αυτά γίνονται εις το εξωτερικόν ισόγειον. Η πεθερά μου κλαίει κοντά στον Γρηγόρη και τραβά τα μαλλιά της.

ΠΡΑΞΙΣ Β’
Ερχονται ύστερα σ’ εμάς. Πιάνουν τον άνδρα μου.
-Τα χρήματά σας, του λέγουν, γκιαούρηδες! Τι θαρρείς πως θα έλθη ο Γιουνάν; Και ήρχισαν να τον τραβούν και να τον υβρίζουν. Του επήραν μια τσαντίτσα όπου είχε 50 λίρες, (τα φλωριά μου, το ωρολόγι μου, τα δακτυλίδια μου, το βραχιόλι μου και μια καρδιά. Και πυροβολούν δυο μαζύ και ετραυμάτισαν τον άνδρα μου στο πόδι.

ΚΑΙ ΤΟ ΜΙΚΡΟ
Εγώ σκύβω να περιποιηθώ τον άνδρα μου. Τότε μου αρπάζουν οι Τούρκοι το παιδί από τα χέρια μου και μου το πετούν κάτω. Ενας δε με έβαλε την λόγχην εις τον λαιμόν και άλλος πάλιν μ’ έβγαλε τα σκουλαρίκια μου.

ΜΗΤΗΡ ΚΑΙ ΥΙΟΣ
Με αφήκαν εμένα και επήγαν πάλιν εις το πρώτο ισόγειο. Επιασαν την πεθερά μου.
-Χρήματα, λέγουν και την ελόγχισαν δυο φορές εις την πλευράν. Η πεθερά μου τους έδωκεν 100 λίρες, και τους έδειξε ένα δισσάκι με 56 λίρες διάφορα ψιλά. Αφού τα επήραν ήρχισαν να την παιδεύουν. Ερριξαν και την επλήγωσαν εις το πόδι.
Ο Γρηγόρης εσύρθηκε προς το δικό μας το μέρος. Όταν ήκουσε όμως της φωνές της μητέρας του εσηκώθη, επήγε κοντά εις αυτήν και παρακαλούσε τους Τούρκους να την λυπηθούν. Τότε ένας Τούρκος εστύλωσε τον Γρηγόρη εις τον τοίχον και ένας άλλος τον επυροβόλησε κοντά εις τ’ αυτί και τον εσκότωσε.
Υστερα τον έπιασαν από τα πόδια, τον έσυραν έξω από το σπίτι και τον έρριξαν εις ένα λάκκον.
Υστερα οι Τούρκοι ανέβηκαν εις το επάνω πάτωμα και από της τρύπες έρριξαν πολλές τουφεκές κάτω, αλλ’ ο Θεός μ

ΟΙ ΣΦΑΓΕΣ ΤΟΥ ΔΟΞΑΤΟΥ

ΠΡΟ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥΡΓΙΟΔΙΚΕΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΗΜΕΡΑ ΠΡΩΤΗ



ΜΕΡΟΣ 4ο



Η ΔΡΑΠΕΤΕΥΣΙΣ
Εστριμωχθήκαμε εις μια γωνιά και εκλαίγαμεν. Τότε επαράσκεψα από την πόρτα του ισογείου· είδα ότι  δεν ήταν εις την αυλήν οι Τούρκοι, επλησίασα μια τρύπα του τοίχου, έβγαλαν δυο τρεις πέτρες, την άνοιξα και εβγήκα με το παιδί μου. Ο άνδρας μου μου είχεν ειπή:
-Ημείς εδώ είμεθα σκοτωμένοι. Δες εσύ να γλυτώσης και το παιδί.

ΕΙΣ ΒΟΗΘΗΕΙΑΝ
Τρέχω αμέσως εις τον Βούλγαρον διοικητήν. Γνωρίζω τα βουλγαρικά και διηγήθηκα όσα μου συνέβησαν και παρεκάλεσα αυτόν να με βοηθήση.
Διέταξεν αυτός αμέσως ένα Βούλγαρον στρατιώτην να πάρη ένα κάρρο και να με συνοδεύση εις το σπίτι του Ομέρ. Όταν επήγαμεν εκεί οι Τούρκοι είχαν φύγει. Η οικογένεια του Μηλιώτη έφυγεν όταν ακόμη ήρχισαν τα βασανιστήριά μας.
Ο Βούλγαρος στρατιώτης και ο Ιωάννης Δημητρίου έβαλαν εις το κάρρο τον άνδρα μου και την πεθερά μου. Ερριψα μια ματιά στο σκοτωμένο Γρηγόρη και τον άφησα. Τι να τον κάμω.

ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΡΑΜΑΝ
Σιγά σιγά με το κάρρο εφθάσαμε το μεσημέρι εις την Δράμαν. Μετά δυο τρεις ώρας απέθανεν ο άνδρας μου. Την Δευτέραν η Δράμα έγεινε ελληνική. Την Τετάρτην επήγα μόνη μου στο Δοξάτο. Ητο και αυτό ελληνικό. Αλλά ήτανε καμμένο. Υστερα από ένα μήνα με επήγαν στη φυλακή της Δράμας και ανεγνώρισα όλους αυτούς τους φονιάδες. Είνε και άλλοι αλλά λείπουν.

ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ
Εδώ λήγει η μακρά αφήγησις των φρικωδών σκηνών του δράματος. Η μάρτυς αποδίδει εις ένα έκαστον των κατηγορουμένων της οικείας πράξεως. Διακόπτεται όμως συχνά υπό λυγμών και μόλις συγκρατείτο. Ο κ. Πρόεδρος παρακαλεί να γίνη μικρόν διάλειμμα.

ΜΕΤΑ ΤΟ ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ
Μετά ημίωρον διάλειμμα ο εισαγγελεύς κ. Ρωμάνος απευθύνει εις την μάρτυρα διαφόρους ερωτήσεις δυεκολύνων αυτήν να καθορίση τας ώρας. Μετά ταύτα απευθύνουν ολίγας ερωτήσεις εις την μάρτυρα οι συνήγοροι κ.κ. Οικονόμου και Φώσκολος. Και καλείται ο δεύτερος μάρτυς Νικόλαος Χατζηχρήστου.

ΤΙ ΛΕΓΕΙ Ο ΠΑΤΗΡ
Ούτος, πατήρ του φονευθέντος Χρήστου, ευρισκόμενος την ιστορικήν εκείνην ημέραν εις την Δράμαν διηγείται το πράγμα όπως αφηγήθησαν αυτώ ο ετοιμοθάνατος Χρήστος, η νύμφη του Ευθαλία και η σύζυγός του Μαγδαληνή. Αναφέρει τα πράγματα με τινας παραλογίας, επιμένει όμως ότι ο Ομέρ Τσινάρμπεης ήτο παρόν και συνεργός εις τας φρικώδεις σκηνάς, οι οποίοι έλαβον χώραν εις την οικίαν του.
Η ώρα είνε 9 ½ μ.μ Το Δικαστήριο τη προτάσει του κ. Προέδρου διακόπτει την συνεδρίασιν να επαναλάβη αυτήν σήμερον.
Συνεχίζεται
Ι.ΣΤ.ΣΤ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: