Ένα από τα πιο αγαπημένα μου βιβλία, είναι αναμφίβολα το περίφημο "1984" του Τζωρτζ Όργουελ..
Το θυμήθηκα τις τελευταίες μέρες με όλα αυτά που μας ετοιμάζουν οι Ευρωπαίοι γιατί σαν χώρα, δεν ήμασταν "καλά παιδιά" και τώρα πρέπει να πληρώσουμε τις αμαρτίες του παρελθόντος.. Η κυβέρνησή μας πήρε, λέει, μέτρα, τα οποία ο Πρωθυπουργός τα ανακοίνωσε σήμερα.. Μειώσεις μισθών και δώρων, αυξήσεις έμμεσων φόρων, αύξηση του ΦΠΑ, της βενζίνης, των τσιγάρων κλπ...
Το μόνο που δεν ανακοίνωσε όμως είναι πως κάποιοι από αυτούς που πραγματικά φταίνε για αυτό το χάλι της πατρίδας μας θα πάνε στη φυλακή και θα επιστρέψουν τα κλεμμένα...
Αλλά, κάπως έτσι δεν γίνεται σχεδόν σε όλες τις φτωχότερες χώρες της Ένωσης;
Μεταφέρω εδώ ένα μικρό αλλά πολύ χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο, που αναφέρεται στο πως έβλεπε και πώς έλεγχε το πανίσχυρο Κόμμα τους προλετάριους, στον φανταστικό(;) κόσμο του Όργουελ..
«… Αν υπάρχει ελπίδα, έγραψε ο Γουίνστον, βρίσκεται στους προλετάριους.
Αν υπήρχε ελπίδα, έπρεπε να βρίσκεται στους προλετάριους, γιατί μόνο εκεί, σ’ αυτές τις περιφρονημένες τεράστιες μάζες, το 85 τοις εκατό του πληθυσμού της Ωκεανίας, μπορούσε να γεννηθεί η δύναμη που θα κατέστρεφε το Κόμμα. Το Κόμμα δεν θα μπορούσε να ανατραπεί εκ των έσω. Οι εχθροί του Κόμματος – αν υπήρχαν – ήταν αδύνατο να ενωθούν, ούτε καν να γνωριστούν μεταξύ τους. Ακόμα κι αν υπήρχε η θρυλική Αδελφότητα – πράγμα πιθανό - , ήταν εντελώς αδύνατο να συγκεντρωθούν πάνω από δύο ή τρία μέλη της. Η εξέγερση γι’ αυτούς ήταν ένα βλέμμα, μια μικρή αλλαγή στη φωνή, το πολύ μια λέξη που ψιθύριζαν κάπου κάπου.
Αλλά οι προλετάριοι δεν είχαν καμιά ανάγκη να συνωμοτήσουν, αρκεί να μπορούσαν με κάποιο τρόπο να συνειδητοποιήσουν τη δύναμή τους. Δεν είχαν παρά να σηκωθούν και να τιναχτούν, όπως ένα άλογο που διώχνει από πάνω του τις μύγες. Αν το ήθελαν, θα μπορούσαν να τινάξουν το Κόμμα στον αέρα αύριο το πρωί. Σίγουρα, δεν θα έπρεπε αργά ή γρήγορα να τους έρθει στο μυαλό αυτή η ιδέα; Κι όμως!...»
« ... Το Κόμμα, βέβαια, ισχυριζόταν πως είχε απελευθερώσει τους προλετάριους από τη σκλαβιά. Πριν από την Επανάσταση, είχαν γνωρίσει φοβερή καταπίεση από τους καπιταλιστές. Τους άφηναν να πεθαίνουν από την πείνα, τους μαστίγωναν, έστελναν τις γυναίκες να δουλεύουν στα ανθρακωρυχεία (στην πραγματικότητα, ακόμα και τώρα οι γυναίκες δούλευαν στα ανθρακωρυχεία), πουλούσαν τα παιδιά τους στις φάμπρικες από έξι χρονών.
Παράλληλα όμως μ' αυτά, πιστό στις αρχές της διπλής σκέψης, το Κόμμα δίδασκε ότι οι προλετάριοι ήταν από τη φύση τους κατώτερα όντα και ότι έπρεπε να κρατιούνται σε υποταγή σαν τα ζώα. Για να συμβαίνει αυτό, έπρεπε να εφαρμόζονται μερικοί απλοί κανόνες. Ήταν γεγονός ότι πολύ λίγα πράγματα ήταν γνωστά για τους προλετάριους. Δεν χρειαζόταν να ξέρει κανείς πολλά γι' αυτούς. Όσο συνέχιζαν να δουλεύουν και να γεννοβολούν, όλες οι άλλες δραστηριότητές τους δεν είχαν σημασία. Αφημένοι στην τύχη τους, σαν τα αμολημένα κοπάδια στις πεδιάδες της Αργεντινής, είχαν ξαναγυρίσει σ' έναν τρόπο ζωής που τους φαινόταν φυσικός, πάνω στα πρότυπα των προγόνων τους.
Γεννιούνταν, μεγάλωναν στους δρόμους, πήγαιναν στη δουλειά από τα δώδεκά τους χρόνια, περνούσαν μια σύντομη περίοδο ανθηρής ομορφιάς και σεξουαλικού πόθου, παντρεύονταν στα είκοσι, ήταν κιόλας μεσόκοποι στα τριάντα, και πέθαιναν συνήθως γύρω στα εξήντα τους. Η βαριά δουλειά, η φροντίδα για το σπίτι και τα παιδιά, οι μικροπρεπείς καβγάδες με τους γείτονες, κινηματογράφος, ποδόσφαιρο, μπίρα και προπάντων ο τζόγος, ήταν όλος κι όλος ο πνευματικός τους ορίζοντας. Δεν ήταν δύσκολο να τους ελέγχει το Κόμμα.
Ανάμεσά τους κυκλοφορούσαν διαρκώς πράκτορες της Αστυνομίας της Σκέψης, διαδίδοντας ψεύτικες φήμες. Και σημείωναν και εξοστράκιζαν τα λίγα άτομα που έκριναν ότι μπορούσαν να γίνουν επικίνδυνα. Δεν έκαναν όμως καμιά προσπάθεια να τους μυήσουν στην ιδεολογία του Κόμματος. Το Κόμμα δεν ήθελε να έχουν οι προλετάριοι πολιτική συνείδηση.
Ό, τι ζητούσε απ' αυτούς ήταν ένας πρωτόγονος πατριωτισμός τον οποίον μπορούσε να επικαλείται κάθε φορά που χρειαζόταν να τους κάνει να δεχτούν περισσότερες ώρες δουλειάς ή μειωμένο συσσίτιο. Ακόμα κι όταν ήταν δυσαρεστημένοι - πράγμα που συνέβαινε καμιά φορά - η δυσαρέσκειά τους δεν οδηγούσε πουθενά, γιατί, χωρίς απόψεις για τα γενικά ζητήματα, συγκεντρώνονταν μόνο σε ασήμαντες προσωπικές στενοχώριες. Τα σημαντικά πράγματα τους διέφευγαν...»
Το θυμήθηκα τις τελευταίες μέρες με όλα αυτά που μας ετοιμάζουν οι Ευρωπαίοι γιατί σαν χώρα, δεν ήμασταν "καλά παιδιά" και τώρα πρέπει να πληρώσουμε τις αμαρτίες του παρελθόντος.. Η κυβέρνησή μας πήρε, λέει, μέτρα, τα οποία ο Πρωθυπουργός τα ανακοίνωσε σήμερα.. Μειώσεις μισθών και δώρων, αυξήσεις έμμεσων φόρων, αύξηση του ΦΠΑ, της βενζίνης, των τσιγάρων κλπ...
Το μόνο που δεν ανακοίνωσε όμως είναι πως κάποιοι από αυτούς που πραγματικά φταίνε για αυτό το χάλι της πατρίδας μας θα πάνε στη φυλακή και θα επιστρέψουν τα κλεμμένα...
Αλλά, κάπως έτσι δεν γίνεται σχεδόν σε όλες τις φτωχότερες χώρες της Ένωσης;
Μεταφέρω εδώ ένα μικρό αλλά πολύ χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο, που αναφέρεται στο πως έβλεπε και πώς έλεγχε το πανίσχυρο Κόμμα τους προλετάριους, στον φανταστικό(;) κόσμο του Όργουελ..
«… Αν υπάρχει ελπίδα, έγραψε ο Γουίνστον, βρίσκεται στους προλετάριους.
Αν υπήρχε ελπίδα, έπρεπε να βρίσκεται στους προλετάριους, γιατί μόνο εκεί, σ’ αυτές τις περιφρονημένες τεράστιες μάζες, το 85 τοις εκατό του πληθυσμού της Ωκεανίας, μπορούσε να γεννηθεί η δύναμη που θα κατέστρεφε το Κόμμα. Το Κόμμα δεν θα μπορούσε να ανατραπεί εκ των έσω. Οι εχθροί του Κόμματος – αν υπήρχαν – ήταν αδύνατο να ενωθούν, ούτε καν να γνωριστούν μεταξύ τους. Ακόμα κι αν υπήρχε η θρυλική Αδελφότητα – πράγμα πιθανό - , ήταν εντελώς αδύνατο να συγκεντρωθούν πάνω από δύο ή τρία μέλη της. Η εξέγερση γι’ αυτούς ήταν ένα βλέμμα, μια μικρή αλλαγή στη φωνή, το πολύ μια λέξη που ψιθύριζαν κάπου κάπου.
Αλλά οι προλετάριοι δεν είχαν καμιά ανάγκη να συνωμοτήσουν, αρκεί να μπορούσαν με κάποιο τρόπο να συνειδητοποιήσουν τη δύναμή τους. Δεν είχαν παρά να σηκωθούν και να τιναχτούν, όπως ένα άλογο που διώχνει από πάνω του τις μύγες. Αν το ήθελαν, θα μπορούσαν να τινάξουν το Κόμμα στον αέρα αύριο το πρωί. Σίγουρα, δεν θα έπρεπε αργά ή γρήγορα να τους έρθει στο μυαλό αυτή η ιδέα; Κι όμως!...»
« ... Το Κόμμα, βέβαια, ισχυριζόταν πως είχε απελευθερώσει τους προλετάριους από τη σκλαβιά. Πριν από την Επανάσταση, είχαν γνωρίσει φοβερή καταπίεση από τους καπιταλιστές. Τους άφηναν να πεθαίνουν από την πείνα, τους μαστίγωναν, έστελναν τις γυναίκες να δουλεύουν στα ανθρακωρυχεία (στην πραγματικότητα, ακόμα και τώρα οι γυναίκες δούλευαν στα ανθρακωρυχεία), πουλούσαν τα παιδιά τους στις φάμπρικες από έξι χρονών.
Παράλληλα όμως μ' αυτά, πιστό στις αρχές της διπλής σκέψης, το Κόμμα δίδασκε ότι οι προλετάριοι ήταν από τη φύση τους κατώτερα όντα και ότι έπρεπε να κρατιούνται σε υποταγή σαν τα ζώα. Για να συμβαίνει αυτό, έπρεπε να εφαρμόζονται μερικοί απλοί κανόνες. Ήταν γεγονός ότι πολύ λίγα πράγματα ήταν γνωστά για τους προλετάριους. Δεν χρειαζόταν να ξέρει κανείς πολλά γι' αυτούς. Όσο συνέχιζαν να δουλεύουν και να γεννοβολούν, όλες οι άλλες δραστηριότητές τους δεν είχαν σημασία. Αφημένοι στην τύχη τους, σαν τα αμολημένα κοπάδια στις πεδιάδες της Αργεντινής, είχαν ξαναγυρίσει σ' έναν τρόπο ζωής που τους φαινόταν φυσικός, πάνω στα πρότυπα των προγόνων τους.
Γεννιούνταν, μεγάλωναν στους δρόμους, πήγαιναν στη δουλειά από τα δώδεκά τους χρόνια, περνούσαν μια σύντομη περίοδο ανθηρής ομορφιάς και σεξουαλικού πόθου, παντρεύονταν στα είκοσι, ήταν κιόλας μεσόκοποι στα τριάντα, και πέθαιναν συνήθως γύρω στα εξήντα τους. Η βαριά δουλειά, η φροντίδα για το σπίτι και τα παιδιά, οι μικροπρεπείς καβγάδες με τους γείτονες, κινηματογράφος, ποδόσφαιρο, μπίρα και προπάντων ο τζόγος, ήταν όλος κι όλος ο πνευματικός τους ορίζοντας. Δεν ήταν δύσκολο να τους ελέγχει το Κόμμα.
Ανάμεσά τους κυκλοφορούσαν διαρκώς πράκτορες της Αστυνομίας της Σκέψης, διαδίδοντας ψεύτικες φήμες. Και σημείωναν και εξοστράκιζαν τα λίγα άτομα που έκριναν ότι μπορούσαν να γίνουν επικίνδυνα. Δεν έκαναν όμως καμιά προσπάθεια να τους μυήσουν στην ιδεολογία του Κόμματος. Το Κόμμα δεν ήθελε να έχουν οι προλετάριοι πολιτική συνείδηση.
Ό, τι ζητούσε απ' αυτούς ήταν ένας πρωτόγονος πατριωτισμός τον οποίον μπορούσε να επικαλείται κάθε φορά που χρειαζόταν να τους κάνει να δεχτούν περισσότερες ώρες δουλειάς ή μειωμένο συσσίτιο. Ακόμα κι όταν ήταν δυσαρεστημένοι - πράγμα που συνέβαινε καμιά φορά - η δυσαρέσκειά τους δεν οδηγούσε πουθενά, γιατί, χωρίς απόψεις για τα γενικά ζητήματα, συγκεντρώνονταν μόνο σε ασήμαντες προσωπικές στενοχώριες. Τα σημαντικά πράγματα τους διέφευγαν...»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου