Στο βιβλίο του "Αναφορά στον Γκρέκο", μεταξύ όλων των άλλων σπουδαίων γεγονότων από τη ζωή του και από το έργο του, ο Ν. Καζαντζάκης γράφει για την επίσκεψή του στο Άγιον Όρος, όταν ήταν νέος, με τον φίλο του Άγγελο.. Μεταφέρω το απόσπασμα από την αναφορά του στη Μονή Βατοπεδίου... Όσοι δεν έχετε διαβάσει το συγκεκριμένο βιβλίο θα εκπλαγείτε! Βρείτε αυτό το βιβλίο και διαβάστε το, για να διαπιστώσετε πως σε αυτή τη χώρα κάποια πράγματα δεν αλλάζουν...
" Άξαφνα κουβέντες ακούστηκαν και γέλια` είχαμε πια φτάσει στο Μοναστήρι, και δυό καλοθρεμμένοι καλόγεροι κάθουνταν σ' ένα πεζούλι στην οξώπορτα και χωράτευαν με τον πορτάρη. Σταθήκαμε απότομα, σαν να 'χαμε δει φίδι` ο φίλος με κοίταξε, κούνησε το κεφάλι:
- Όνειρο ήταν, είπε` θαρρέψαμε μια στιγμή πως δεν υπάρχουν άνθρωποι...
- Κρίμα, αποκρίθηκα, ήταν αυτός ο αληθινός Παράδεισος, περίσσια ανώτερος από τον άλλο` όχι πια άντρας και γυναίκα σεριανούσαν κάτω από τα δέντρα του Θεού, παρά δυο φίλοι. Μα να, έτρεξε όχι ο άγγελος με τη ρομφαία, παρά ο άνθρωπος με τη φωνή του και μας έδιωξε.
Φώναζαν οι δύο καλόγεροι δυνατά, πείραζαν τον πορτάρη. Και δώστου σκούσαν στα γέλια. Μα ως μας είδαν, σώπασαν` συμμάζεψαν τις κοιλιές τους, σηκώθηκαν.
- Καλώς ορίσατε, με την ευκή του Θεού, είπαν κι άπλωσαν τα χέρια τους να τα φιλήσουμε.
- Καλά περνάτε, άγιοι πατέρες, είπε ο φίλος μου κοιτάζοντας τις κοιλιές τους και τα κόκκινα μάγουλα-δεν μπορούσε ακόμα να τους συχωρέσει που μας έδιωξαν από τον Παράδεισο.
- Απαρνηθήκαμε τον ψεύτη κόσμο και τις χαρές του, είπε ο ένας, ο ξανθογένης.
Δε μιλήσαμε` μα ο άλλος, ο μαυρογένης, πετάχτηκε:
- Τί μας κοιτάζετε και παραξενεύεστε; Η προσευχή θρέφει περισσότερο κι από το κρέας.
Μας είχαν ζυγώσει, κι η αναπνοή τους μύριζε ανυπόφορα σκόρδο.
- Πάμε μέσα, είπαμε, να προσκυνήσουμε.
Βιαζόμασταν να γλιτώσουμε από τους δυο τούτους σκορδοκαλόγερους.
Ήρθε ο αρχοντάρης, γαλανομάτης, με τριανταφυλλένιο δέρμα, καλοζωισμένος, πεντακάθαρος, με άσπρη μεταξωτή γενειάδα. Μας καλωσόρισε, μπήκε μπροστά, τον ακολουθήσαμε` πλούσιο Μοναστήρι, πολιτεία ολόκληρη, με ξενώνες, με φρεσκοβαμμένα πορτοπαράθυρα, με ηλεκτρικό φως, με περιβόλια απάνω από τη θάλασσα. Οι καλόγεροι είχαν τώρα σηκωθεί από την Τράπεζα, κάθουνταν απόξω από τα κελιά τους και χώνευαν στον ήλιο. Μπήκαμε στην εκκλησιά, προσκυνήσαμε τις ξακουσμένες εικόνες, την Παναγία την Παραμυθία, την Κτητόρισσα, τη Βηματάρισσα, την Αντιφωνήτρια, την Εσφαγμένη και την Ελαιοβρώτιδα. Μας άνοιξαν μια πολύτιμη λειψανοθήκη κι ασπαστήκαμε την Αγία Ζώνη της Παναγίας. Θυμήθηκα τους δυο καλόγερους που την είχαν φέρει στην Κρήτη όταν ήμουν παιδί κι έτρεχε ο λαός στην εκκλησιά του Αι-Μηνά και την προσκυνούσε1 και κρατούσαν μια σακκούλαοι καλόγεροι και γέμιζε ασημένια μετζίτια και λίρες και χρυσά σκουλαρίκια κι αρραβώνες` κι εγώ δεν είχα τίποτα να δώσω στη χάρη Της, έψαξα στην τσέπη μου, βρήκα ένα κοντύλι και το 'ριξα στη σακκούλα.
Βγήκαμε στην αυλή, ανεβήκαμε στον ξενώνα` μας είχαν στρώσει πλούσιο τραπέζι, με όλα τα ελέη του Θεού.
- Καλά περνούμε, έκαμε ο φίλος μου που αγαπούσε το καλό φαΐ, καλά και περίκαλα, σαν καλόγεροι Βατοπεδίτες!
- Ας πιούμε στην υγειά, είπα του κακόμοιρου του Φτωχοπρόδρομου, του λιμασμένου` με τί ζήλια αναστορούσε τα φαγιά που έτρωγαν οι ηγούμενοι στα μοναστήρια και πώς έτρεχαν τα σάλια του` και πώς παραπονιόταν στον αυτοκράτορά του! Θυμάσαι τους στίχους του;
- Πώς δεν τους θυμούμαι:
Όταν, Άναξ, εις έννοιαν έλθω των ηγουμένων,
άλλος εξ άλλου γίνομαι και τήκομαι τας φρένας`
εκείνοι γαρ χορταίνουσι τα πρώτα των ιχθύων,
εμένα δε με δίδουσι θύνναν την βρωμισμένην`
εκείνοι το κοτζώνουσι το χιώτινκον εις κόρον,
ο δε δικός μου στόμαχος πάσχει από το ξίδιν!
Γέλασε` μα ευτύς ένας ίσκιος πλάκωσε το πρόσωπό του:
- Ντροπή να γελούμε, είπε` το Μοναστήρι ετούτο πλακώνει την καρδιά μου` είδες τους καλόγερους; Όλοι καλοθρεμμένοι` αν κατέβαινε πάλι ο Χριστός στη γης και τύχανε να περάσει από το Βατοπέδι, πώς θα χελιδόνιζε το φραγγέλιο απάνω από τις κεφαλές τους! Πάμε να φύγουμε. "
" Άξαφνα κουβέντες ακούστηκαν και γέλια` είχαμε πια φτάσει στο Μοναστήρι, και δυό καλοθρεμμένοι καλόγεροι κάθουνταν σ' ένα πεζούλι στην οξώπορτα και χωράτευαν με τον πορτάρη. Σταθήκαμε απότομα, σαν να 'χαμε δει φίδι` ο φίλος με κοίταξε, κούνησε το κεφάλι:
- Όνειρο ήταν, είπε` θαρρέψαμε μια στιγμή πως δεν υπάρχουν άνθρωποι...
- Κρίμα, αποκρίθηκα, ήταν αυτός ο αληθινός Παράδεισος, περίσσια ανώτερος από τον άλλο` όχι πια άντρας και γυναίκα σεριανούσαν κάτω από τα δέντρα του Θεού, παρά δυο φίλοι. Μα να, έτρεξε όχι ο άγγελος με τη ρομφαία, παρά ο άνθρωπος με τη φωνή του και μας έδιωξε.
Φώναζαν οι δύο καλόγεροι δυνατά, πείραζαν τον πορτάρη. Και δώστου σκούσαν στα γέλια. Μα ως μας είδαν, σώπασαν` συμμάζεψαν τις κοιλιές τους, σηκώθηκαν.
- Καλώς ορίσατε, με την ευκή του Θεού, είπαν κι άπλωσαν τα χέρια τους να τα φιλήσουμε.
- Καλά περνάτε, άγιοι πατέρες, είπε ο φίλος μου κοιτάζοντας τις κοιλιές τους και τα κόκκινα μάγουλα-δεν μπορούσε ακόμα να τους συχωρέσει που μας έδιωξαν από τον Παράδεισο.
- Απαρνηθήκαμε τον ψεύτη κόσμο και τις χαρές του, είπε ο ένας, ο ξανθογένης.
Δε μιλήσαμε` μα ο άλλος, ο μαυρογένης, πετάχτηκε:
- Τί μας κοιτάζετε και παραξενεύεστε; Η προσευχή θρέφει περισσότερο κι από το κρέας.
Μας είχαν ζυγώσει, κι η αναπνοή τους μύριζε ανυπόφορα σκόρδο.
- Πάμε μέσα, είπαμε, να προσκυνήσουμε.
Βιαζόμασταν να γλιτώσουμε από τους δυο τούτους σκορδοκαλόγερους.
Ήρθε ο αρχοντάρης, γαλανομάτης, με τριανταφυλλένιο δέρμα, καλοζωισμένος, πεντακάθαρος, με άσπρη μεταξωτή γενειάδα. Μας καλωσόρισε, μπήκε μπροστά, τον ακολουθήσαμε` πλούσιο Μοναστήρι, πολιτεία ολόκληρη, με ξενώνες, με φρεσκοβαμμένα πορτοπαράθυρα, με ηλεκτρικό φως, με περιβόλια απάνω από τη θάλασσα. Οι καλόγεροι είχαν τώρα σηκωθεί από την Τράπεζα, κάθουνταν απόξω από τα κελιά τους και χώνευαν στον ήλιο. Μπήκαμε στην εκκλησιά, προσκυνήσαμε τις ξακουσμένες εικόνες, την Παναγία την Παραμυθία, την Κτητόρισσα, τη Βηματάρισσα, την Αντιφωνήτρια, την Εσφαγμένη και την Ελαιοβρώτιδα. Μας άνοιξαν μια πολύτιμη λειψανοθήκη κι ασπαστήκαμε την Αγία Ζώνη της Παναγίας. Θυμήθηκα τους δυο καλόγερους που την είχαν φέρει στην Κρήτη όταν ήμουν παιδί κι έτρεχε ο λαός στην εκκλησιά του Αι-Μηνά και την προσκυνούσε1 και κρατούσαν μια σακκούλαοι καλόγεροι και γέμιζε ασημένια μετζίτια και λίρες και χρυσά σκουλαρίκια κι αρραβώνες` κι εγώ δεν είχα τίποτα να δώσω στη χάρη Της, έψαξα στην τσέπη μου, βρήκα ένα κοντύλι και το 'ριξα στη σακκούλα.
Βγήκαμε στην αυλή, ανεβήκαμε στον ξενώνα` μας είχαν στρώσει πλούσιο τραπέζι, με όλα τα ελέη του Θεού.
- Καλά περνούμε, έκαμε ο φίλος μου που αγαπούσε το καλό φαΐ, καλά και περίκαλα, σαν καλόγεροι Βατοπεδίτες!
- Ας πιούμε στην υγειά, είπα του κακόμοιρου του Φτωχοπρόδρομου, του λιμασμένου` με τί ζήλια αναστορούσε τα φαγιά που έτρωγαν οι ηγούμενοι στα μοναστήρια και πώς έτρεχαν τα σάλια του` και πώς παραπονιόταν στον αυτοκράτορά του! Θυμάσαι τους στίχους του;
- Πώς δεν τους θυμούμαι:
Όταν, Άναξ, εις έννοιαν έλθω των ηγουμένων,
άλλος εξ άλλου γίνομαι και τήκομαι τας φρένας`
εκείνοι γαρ χορταίνουσι τα πρώτα των ιχθύων,
εμένα δε με δίδουσι θύνναν την βρωμισμένην`
εκείνοι το κοτζώνουσι το χιώτινκον εις κόρον,
ο δε δικός μου στόμαχος πάσχει από το ξίδιν!
Γέλασε` μα ευτύς ένας ίσκιος πλάκωσε το πρόσωπό του:
- Ντροπή να γελούμε, είπε` το Μοναστήρι ετούτο πλακώνει την καρδιά μου` είδες τους καλόγερους; Όλοι καλοθρεμμένοι` αν κατέβαινε πάλι ο Χριστός στη γης και τύχανε να περάσει από το Βατοπέδι, πώς θα χελιδόνιζε το φραγγέλιο απάνω από τις κεφαλές τους! Πάμε να φύγουμε. "
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου